We bevinden ons momenteel aan de vooravond van een maatschappelijke revolutie, waarin de regels opnieuw worden bepaald en de maatschappij opnieuw wordt ingericht. Verschillende technologieën liggen hieraan ten grondslag. Deze technologieën zorgen voor grote veranderingen in alle onderdelen van de economie en de maatschappij: sectoren transformeren, er ontstaan nieuwe business modellen, en nieuwe spelers komen en gaan.

Prof. dr. Bob de Wit schetst deze maatschappelijke trends en ontwikkelingen en plaatst ze in een historische context. Vervolgens wordt gekeken naar de impact hiervan op de verschillende industrieën, waaronder de gezondheidszorg: veranderingen in de gezondheidszorg plaatsen beslissers en beleidsmakers voor grote uitdagingen. Nieuwe businessmodellen en toenemende eisen van de clientèle, zowel in de vorm van een grotere vraag als een hoger niveau van de dienstverlening, zetten veel instellingen onder druk. Organisaties moeten opnieuw naar zichzelf kijken en zich afvragen of de toegevoegde waarde die ze vandaag de dag leveren nog relevant is in de toekomst.

Bob de Wit benadrukt in zijn college het belang van visie en strategie in het digitale tijdperk en maakt samen met de deelnemers een vertaling van de maatschappelijke ontwikkelingen naar de organisatie: welke mogelijkheden bieden zich aan? Het college is confronterend, maar draagt bij aan het loskoppelen van de “waan van de dag”. Deelnemers zullen geïnspireerd raken om verder in de toekomst en buiten de bestaande kaders na te denken.

Prof. dr. Bob de Wit, professor Strategic Leadership en co-director van het Center for Strategy, Nyenrode Business Universiteit

In de komende jaren moeten zorgprofessionals en hun leidinggevenden werken binnen een bevroren budget: dat is een budget dat even hoog blijft als in 2018. Intussen neemt de vraag naar zorg toe evenals het diagnostisch en behandelaanbod.

Dit vraagt meer of minder expliciet om substitutie van tweede naar eerste en zelfs nulde lijn en innovatie met behulp van zorgtechnologie. Van face-to-face contact naar patiëntgestuurde zorg, waarbij technologie patiënt en behandelaar ondersteunt en het zorgproces faciliteert. Geen groei sec, maar groei dankzij substitutie en optimalisatie.

Visie, focus, strategisch inkoopbeleid en businesscase zijn hierbij beleidsinstrumenten. Echter, procesoptimalisatie in combinatie met de juiste implementatiemethode zorgen voor daadwerkelijk resultaat.

Saskia Timmer, zorginnovator en veranderkundige

Binnen de zorgsector werken betrokken, goed opgeleide en hardwerkende professionals die allemaal het beste willen voor de patiënt. Maar, in tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, is dat geen garantie voor goede zorg. Een patiënt heeft doorgaans te maken met verschillende professionals en instellingen. Er kan pas sprake zijn van ‘goede zorg’ als al deze partijen én ieder hun eigen werk zo goed mogelijk doen én optimaal samenwerken vanuit het gemeenschappelijk patiëntenbelang. Dit college gaat in op het tweede aspect; de zogenaamde ‘ketensamenwerking.’ Hieronder vallen ook bijvoorbeeld het managen van zorgpaden, lean management en zorglogistiek.

Meer specifiek wordt ingegaan op onder meer:
• Welke ‘problemen’ kunnen met behulp van ketensamenwerking worden opgelost?
• Wat zijn de principes van ketensamenwerking in de zorg?
• Waarom blijkt ketensamenwerking in de praktijk zo moeilijk?
• Welke methodes kunnen worden toegepast?
• Welke partijen in de zorgketen zouden wat kunnen of moeten doen?

Belangrijke aspecten zoals het creëren van vertrouwen, informatiedeling, het afstemmen van beslissingen, het creëren van win-win situaties en nieuwe vormen van leiderschap komen aan de orde. Hierbij zal bepleit worden dat een paradigmaverandering noodzakelijk is om Ketensamenwerking in de (zorg)praktijk te laten slagen.

John Goedee, hoogleraar ‘Samenwerkingsprocessen bij complexe casuïstiek’ Universiteit van Tilburg en bestuurder Stichting Optimale Samenwerking

Zorgverzekeraars anno 2018
Zorgverzekeraars zijn de uitvoerders van het marktbeleid. Ze geven richting aan doelmatige en kwalitatieve inkoop. Maar is deze toebedeelde inkooprol gelijk aan de wensen van hun klanten, de polishouders? Gaat dit veranderen en hoe kan de consument meer sturing geven aan de rol van de zorgverzekeraars. Is de vrije artsenkeuze van cruciaal belang?

Bas van der Mierden, directeur eigenaar, Prometheus Healthcare bv

Sturen op financiële kengetallen en ratio’s
Organisaties in de zorgsector manifesteren zich in toenemende mate op (internationale) kapitaalmarkten. Daarom is het belangrijk te begrijpen wat de taal is die financiers spreken en waar financiers naar kijken bij het beoordelen van investerings- en financieringsproposities. Hoe vertaalt u de business case naar een case die te financieren is.

Dit college gaat in op:

• het begrijpen en beoordelen van de belangrijkste financiële overzichten; balans en resultatenrekening
• de cashflow- en ratioanalyse van organisaties in de zorg
• aan de hand van praktijkcases gaat u werken met de belangrijkste financiële kengetallen

Drs. Sander Oude Luttikhuis, directeur CapaxCapital partners, fundraiser en investeerder

Zorgprofessionals staan onder grote druk en ervaren verlies van eigenaarschap over hun vak. Patiënten willen niet langer behandeld worden als een gemiddelde uit een onderzoeksgroep. En de onhoudbaar stijgende zorgkosten zijn algemeen bekend, maar niet minder verontrustend. Kremer vindt dat we kwaliteit van zorg niet langer als een statisch en objectief gegeven moeten beschouwen. De zorg is gebaat bij een nieuwe definitie van kwaliteit, waarin de lerende praktijk centraal staat en de uitkomsten gerechtvaardigde verschillen laten zien. Om ruimte te geven aan samen leren en verbeteren, zal ook de governance zich op dat leren moeten richten en niet zozeer op de uitkomsten.
Prof. dr. Jan A.M. Kremer, gynaecoloog en hoogleraar patiëntgerichte kwaliteit

Verandermanagement in de zorg vraagt steeds meer een gedifferentieerde aanpak. Veranderingen binnen de eigen zorginstelling vereisen een andere invalshoek dan veranderingen waar ook externe partijen bij betrokken zijn. Steeds meer ontstaan veranderingen door soms complexe samenwerking tussen partijen. Partijen zitten daarbij soms gevangen in de spagaat tussen zelfbelang en collectief belang.

Verandering ontstaat doordat partijen bijvoorbeeld leren kijken naar mogelijke gemeenschappelijke toegevoegde waarde, durven nadenken over nieuwe businessmodellen en weten hoe zij zich in die samenwerking moeten opstellen om succesvol te zijn.

In dit college komt aan de orde welke benaderingswijzen passen bij welke omstandigheden. Basis daarbij is het (leren) typeren van de omstandigheden: wat is eigenlijk de veranderopgave? En daaraan gekoppeld: welk type benadering biedt dan de grootste kans op succes? En wat betekent dat voor de eigen rol en opstelling in een verandering.
Drs. Jo Vincken, programma directeur publiek domein & zorg, Nyenrode Business Universiteit