Er is nauwelijks kennis over de oorzaak en behandeling van wintertenen. Van geen enkel gangbaar medicijn is de werking wetenschappelijk aangetoond. Dit concludeert huisarts-onderzoeker Ibo Souwer in zijn promotieonderzoek bij het Radboudumc.

Tussen de 15.000 en 30.000 mensen die de huisarts bezoeken hebben in de winter last van chronische wintertenen en -handen, ofwel chronische perniones. De klachten zijn doorgaans te voorkomen door goed warm te blijven in de winter, maar genezen is een stuk lastiger.

Al in 1944 verscheen de eerste wetenschappelijke publicatie in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde over de behandeling van wintertenen met vitamine D3, maar sindsdien is de wetenschap weinig opgeschoten. Souwer onderzocht of de veelgebruikte behandelingen met vitamine D3, nifedipine en bètamethasoncrème effectief waren vergeleken met een placebo. Nifedipine blokkeert calciumkanalen in de cellen van bloedvaten, wat een bloedvatverwijdend effect heeft. Bètamethasoncrème zou de ontstekingsverschijnselen van de huid bij perniones tegengaan. Na het onderzoek bleef er van het positieve effect van vitamine D3 weinig over. Ook de twee andere middelen blijken niet beter te werken dan een placebo.

Ibo Souwer pleit in zijn proefschrift voor herstel van een fonds voor onderzoek naar alledaagse ziekten: “De huisarts is de specialist op het gebied van kleine kwalen en daarom bij uitstek verantwoordelijk voor het genereren van kennis over deze aandoeningen.”